ANLAMLANDIRMA TEORİSİ VE ANLAMLANDIRMA ÖLÇEĞİ GELİŞTİRME ÇALIŞMASI: BİREYLERİN ÇEVRELERİNDEKİ DAVRANIŞLARI, OLAYLARI, İŞARETLERİ VE FARKLILIKLARI ANLAMLANDIRMA DURUMLARI
Öz
Anlamlandırma, bireylerin meydana gelen
olayları bilinçaltı ve bilinç düzeyinde yorumlaması ve neler olduğunu anlaması
süreci olarak tanımlanmaktadır. Anlamlandırma ile ilgili literatürde birçok
farklı araştırma olmasına rağmen; anlamlandırma ölçeğine rastlanmadığı ve
literatürde doldurulması gereken önemli bir boşluk olduğu fark edilmiştir. Bu
araştırmanın temel amacı ve literatüre katkısı özgün bir ölçek oluşturmaktır.
Ölçeğin geliştirilmesi aşamasında öncelikle ilgili literatür gözden geçirilerek
Smerek’in (2009) aktardığı bilgiler doğrultusunda Louis’in ve Weick’ın
(1988) anlamlandırma modellerinden
esinlenerek 22 maddelik 5’li Likert tipi ölçekleme yapılmıştır. Kolayda
örnekleme yöntemi ile 207 akademisyene elektronik posta aracılığıyla anketler gönderilip
104 geçerli veri toplanmıştır. Ölçeğin güvenilirliğini gösteren Cronbach’s
Alpha değeri yüksek güvenilirlik (0.897) düzeyinde bulunmuştur ve açıklayıcı
faktör analizi sonucunda beş faktör ölçeğin değişkenliğini %66.186 varyans ile
açıklamaktadır. Araştırmanın literatüre katkısı; ilk kez anlamlandırma ölçeği
oluşturulmuş olmasıdır. İkinci katkısı; söylem, eylem, olgu ve olayların bir
işaret olarak anlamlandırılması; belirsizliklerin azaltılarak, gelecekte olması
muhtemel hata, kaza, kaos, kriz gibi kötü olayların tahmin edilebilmesine ve
tedbir alınabilmesine imkân verebilir. Bu ölçeğin özellikle davranış bilimleri,
örgütsel davranış, yönetim ve organizasyon alanlarında yararlı olabileceği;
ayrıca, davranış bilimleri ile çok yakın ilişkisi bulunan psikoloji ve iletişim
bilimlerinin yanı sıra, siyaset bilimi ve askerî alanda fayda sağlayabileceği
düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Anlamlandırma Anlamlandırma Teorisi Anlamlandırma Ölçeği Ölçek Geliştirme
Kaynakça
- DEVELLIS, Robert. F. (2012). Scale development theory and applications (Third Edition), SAGE Publications, Inc.
- DOUGHERTY, Debbie. S., DRUMHELLER, Kristina. (2006). “Sensemaking and emotions in organizations: Accounting for emotions in a rational(ized) context”. Communication Studies, C.57, Sayı:2, ss. 215-238.
- DYER, Ronald. (2017). “Cultural sense-making integration into risk mitigation strategies towards megaproject success”. International journal of project management, C. 35, Sayı:7, ss. 1338-1349.
- GROSS, Margaret. K. (2010). “Sense-making in theory and practice: a metatheoretical foundation and application for health information seeking”. MSc Thesis, University of Illinois at Urbana, Illinois, ss. 1-49.
- http://www.tdk.gov.tr. Erişim tarihi: 27.04.2018.
- ITO, Kumiko., INOHARA, Takehiro. (2015). “A model of sense-making process for adapting new organizational settings; Based on case study of executive leaders in work transitions”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, C. 172, ss. 142-149.
- JAKOBSEN, M., WORM, V., LI, X. (2018). “Making Sense of Context in International Business: Some Methodological Reflections”. Asia Pacific Management Review. C.23, Sayı:4, ss. 251-257.
- KHARCHENKOVA, Svetlana. (2018). “The market metaphors: Making sense of the emerging market for contemporary art in China”. Poetics. C.71, ss. 71-82
- MAITLIS, Sally., CHRISTIANSON, Marlys. (2014). “Sensemaking in organizations: Taking stock and moving forward”. The academy of management annals, C.8, Sayı: 1, ss. 57-125.
- MATTSSON, Lars Gunnar., CORSARO, Daniela, RAMOS, Carla. (2015). “Sense-making in business markets–the interplay between cognition, action and outcomes”. Industrial Marketing Management, C.48, ss. 4-11.
- SMEREK, Ryan. E. (2009). “Sensemaking and Sensegiving: Leadership Processes of New College Presidents”. Doctor of Philosophy in The University of Michigan.
- TILLMANN, Katia., GODDARD, Andrew. (2008). “Strategic management accounting and sense-making in a multinational company”. Management accounting research, C.19, Sayı: 1, ss. 80-102.
- TUĞSAL, Türker. (2015). “Finansal Krizler ve Anlamlandırma Teorisi: 2008 Krizine Retrospektif Bir Yaklaşım”. Siyaset, ekonomi ve yönetim araştırmaları dergisi, C.2, Sayı: 2, ss. 111-124.
- TUĞSAL, Türker. (2016). İş Yaşamında Duyguları Anlamlandırmanın Örgütlere ve Çalışanlara Faydaları (Örgüt Yönetiminde Duygular, ed. Ülgen, B.), ss. 69-90, Ankara, Nobel Yayıncılık.
- TUĞSAL, Türker. (2018). İş-yaşam dengesi, sosyal destek ve sosyo-demografik faktörlerin tükenmişlik üzerindeki etkisi. İstanbul, Cinius Yayınları.
- WEICK, Karl. E. (1988). Enacted sensemaking in crisis situations. Journal of management studies, C.25, Sayı: 4, ss. 305-317.
- XU, Sifan. (2018). “Crisis communication within a community: Bonding, coping, and making sense together”. Public Relations Review, C.44, Sayı:1, ss. 84-97.
- YURDUGÜL, Halil. (2005). Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Kapsam Geçerliği için Kapsam Geçerlik Endekslerinin Kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi 28–30 Eylül 2005 DENİZLİ
SENSE-MAKING THEORY AND SENSE-MAKING SCALE DEVELOPMENT STUDY: SENSE-MAKING THE BEHAVIORS, EVENTS, SIGNALS AND DIFFERENCES IN THE ENVIRONMENT
Öz
Sense-making is defined as the process by which
individuals interpret the events occurring at the level of the subconscious and
consciousness and understand what is happening. Although there are many
different types of researches in the literature related to sense-making; it is
realized that there is not any sense-making measurement tool in the literature
and there is a gap that should be filled. The main aim of this study and its
contribution to the existing literature is to create an original scale. At the
stage of development of the scale, firstly, the related literature was
reiterated and based on the information given by Smerek (2009), it was tried to
form an item pool by using a 5-point Likert type scaling with 22 items. The
surveys were sent to 207 academicians by means of easy sampling method and 104
valid data were collected. Cronbach's Alpha value, which indicates the
reliability of the scale, was found to be high reliability (0.897) and five
factors explained the variability of the scale with 66.186% variance. The first
contribution of the research to the existing literature is; it is the first
scale about sense-making. The second contribution of the research is;
sense-making of discourse, action, facts and events as a sign can allow for the
estimation and prevention of bad events, such as errors, accidents, chaos,
crises which may be in the future by reducing uncertainties. This scale can be
useful especially in the fields of behavioral sciences, organizational
behavior, management and organization; in addition, it is considered that it can
provide benefits in the field of political science and military as well as
psychology and communication sciences which are closely related to behavioral
sciences.
Anahtar Kelimeler
Sense-Making Sense-Making Theory Sense-Making Scale Scale Development
Kaynakça
- DEVELLIS, Robert. F. (2012). Scale development theory and applications (Third Edition), SAGE Publications, Inc.
- DOUGHERTY, Debbie. S., DRUMHELLER, Kristina. (2006). “Sensemaking and emotions in organizations: Accounting for emotions in a rational(ized) context”. Communication Studies, C.57, Sayı:2, ss. 215-238.
- DYER, Ronald. (2017). “Cultural sense-making integration into risk mitigation strategies towards megaproject success”. International journal of project management, C. 35, Sayı:7, ss. 1338-1349.
- GROSS, Margaret. K. (2010). “Sense-making in theory and practice: a metatheoretical foundation and application for health information seeking”. MSc Thesis, University of Illinois at Urbana, Illinois, ss. 1-49.
- http://www.tdk.gov.tr. Erişim tarihi: 27.04.2018.
- ITO, Kumiko., INOHARA, Takehiro. (2015). “A model of sense-making process for adapting new organizational settings; Based on case study of executive leaders in work transitions”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, C. 172, ss. 142-149.
- JAKOBSEN, M., WORM, V., LI, X. (2018). “Making Sense of Context in International Business: Some Methodological Reflections”. Asia Pacific Management Review. C.23, Sayı:4, ss. 251-257.
- KHARCHENKOVA, Svetlana. (2018). “The market metaphors: Making sense of the emerging market for contemporary art in China”. Poetics. C.71, ss. 71-82
- MAITLIS, Sally., CHRISTIANSON, Marlys. (2014). “Sensemaking in organizations: Taking stock and moving forward”. The academy of management annals, C.8, Sayı: 1, ss. 57-125.
- MATTSSON, Lars Gunnar., CORSARO, Daniela, RAMOS, Carla. (2015). “Sense-making in business markets–the interplay between cognition, action and outcomes”. Industrial Marketing Management, C.48, ss. 4-11.
- SMEREK, Ryan. E. (2009). “Sensemaking and Sensegiving: Leadership Processes of New College Presidents”. Doctor of Philosophy in The University of Michigan.
- TILLMANN, Katia., GODDARD, Andrew. (2008). “Strategic management accounting and sense-making in a multinational company”. Management accounting research, C.19, Sayı: 1, ss. 80-102.
- TUĞSAL, Türker. (2015). “Finansal Krizler ve Anlamlandırma Teorisi: 2008 Krizine Retrospektif Bir Yaklaşım”. Siyaset, ekonomi ve yönetim araştırmaları dergisi, C.2, Sayı: 2, ss. 111-124.
- TUĞSAL, Türker. (2016). İş Yaşamında Duyguları Anlamlandırmanın Örgütlere ve Çalışanlara Faydaları (Örgüt Yönetiminde Duygular, ed. Ülgen, B.), ss. 69-90, Ankara, Nobel Yayıncılık.
- TUĞSAL, Türker. (2018). İş-yaşam dengesi, sosyal destek ve sosyo-demografik faktörlerin tükenmişlik üzerindeki etkisi. İstanbul, Cinius Yayınları.
- WEICK, Karl. E. (1988). Enacted sensemaking in crisis situations. Journal of management studies, C.25, Sayı: 4, ss. 305-317.
- XU, Sifan. (2018). “Crisis communication within a community: Bonding, coping, and making sense together”. Public Relations Review, C.44, Sayı:1, ss. 84-97.
- YURDUGÜL, Halil. (2005). Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Kapsam Geçerliği için Kapsam Geçerlik Endekslerinin Kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi 28–30 Eylül 2005 DENİZLİ
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İşletme |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Nisan 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Cilt: 9 Sayı: 17 |
Kaynak Göster
Cited By
Anlamlandırma İhtiyacı Ölçeği-Kısa Formu'nun Türkçe Uyarlaması
Değerler Eğitimi Dergisi
https://doi.org/10.34234/ded.1457636
Two-Tier Human and Environment Concepts Diagnosis Test Development
Academic Perspective Procedia
Veysel Haydari
https://doi.org/10.33793/acperpro.02.01.9
